علت گرم نشدن برخی از شوفاژها

با شروع فصل سرما، بسیاری از کاربران سیستم‌های گرمایشی با مشکلی مواجه می‌شوند که فقط بعضی از شوفاژها گرم می‌شوند و بقیه سرد باقی می‌مانند. این مسئله نه تنها باعث کاهش آسایش حرارتی ساکنان می‌شود، بلکه نشانه‌ای از عملکرد نادرست سیستم گرمایش مرکزی، هواگیری ناقص یا گرفتگی لوله‌ها است.

گرم نشدن شوفاژها می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله وجود هوا در مدار گرمایش، خرابی پمپ سیرکولاسیون، رسوب در مسیر آب گرم، یا تنظیم نادرست شیرهای ورودی و خروجی رخ دهد. در بعضی موارد نیز طراحی ناصحیح سیستم لوله‌کشی یا کم بودن فشار آب در مدار باعث می‌شود برخی رادیاتورها گرمای کافی نداشته باشند.

در این مقاله به زبان ساده ولی تخصصی، همه‌ی علت‌های سرد بودن شوفاژ و روش‌های اصولی رفع آن را بررسی می‌کنیم تا بتوانید با اطمینان سیستم گرمایشی منزل یا محل کار خود را عیب‌یابی و بهینه کنید.

دلایل اصلی گرم نشدن برخی از شوفاژها

برای تشخیص مشکل، باید سیستم را مرحله‌به‌مرحله بررسی کرد. در ادامه مهم‌ترین علت‌های فنی و رایج را توضیح می‌دهیم.

۱. وجود هوا در شوفاژ یا لوله‌های گرمایش

هواگیری ناقص یا تجمع هوا در بالاترین نقاط مدار گرمایش یکی از اصلی‌ترین دلایل سرد بودن رادیاتورها است. حباب‌های هوا مانع گردش آب گرم در داخل پره‌های شوفاژ می‌شوند و معمولاً قسمت بالایی رادیاتور را سرد نگه می‌دارند در حالی‌که پایین آن گرم است.

برای رفع مشکل باید با استفاده از آچار مخصوص هواگیری، شیر بالای شوفاژ را باز کرده و هوای فشرده را خارج کرد تا زمانی‌که آب به‌صورت یکنواخت خارج شود. در موتورخانه‌ها، وجود هواگیر اتوماتیک نیز می‌تواند از تجمع مداوم هوا جلوگیری کند.
اگر هواگیری مکرراً لازم می‌شود، ممکن است نشتی در مدار بسته گرمایش وجود داشته باشد که باید توسط متخصص بررسی شود.

۲. فشار کم در پکیج یا سیستم گرمایش مرکزی

اگر فشار آب مدار بسته کمتر از حد استاندارد (معمولاً بین ۱ تا ۱.۵ بار) باشد، گردش آب در مدار گرمایش به‌درستی انجام نمی‌شود. در نتیجه، شوفاژهای دورتر از پکیج یا موتورخانه گرم نمی‌شوند.

با بررسی گیج فشار روی پکیج یا مانومتر موتورخانه می‌توان این مشکل را تشخیص داد. در صورت پایین بودن فشار، باید از شیر پرکن استفاده کرده و آب را تا حد مجاز وارد سیستم کرد. توجه داشته باشید که فشار بیش از حد نیز می‌تواند منجر به باز شدن شیر اطمینان شود، بنابراین تنظیم دقیق فشار اهمیت زیادی دارد.

۳. خرابی پمپ سیرکولاسیون یا ضعف عملکرد آن

پمپ سیرکولاسیون مسئول گردش آب گرم در بین شوفاژها است. در صورتی که این پمپ نیم‌سوز شده، جرم گرفته یا پروانه آن گیر کرده باشد، قدرت کافی برای رساندن آب گرم به تمام رادیاتورها را نخواهد داشت.

در این حالت معمولاً شوفاژهای نزدیک پکیج گرم و شوفاژهای دورتر سرد باقی می‌مانند. برای اطمینان، می‌توان با لمس بدنه پمپ یا گوش دادن به صدای گردش آن، سلامت عملکرد را بررسی کرد. در صورت بروز مشکل، سرویس کامل یا تعویض پمپ ضروری است.
در سیستم‌های مرکزی، استفاده از پمپ کم‌مصرف و با هد مناسب باعث تعادل دمایی در همه‌ی رادیاتورها می‌شود.

۴. رسوب و گرفتگی مسیر آب در رادیاتورها

رسوبات ناشی از املاح آب در طول زمان در داخل پره‌ها یا لوله‌های اتصال جمع می‌شوند. این رسوبات باعث انسداد جزئی مسیر آب و کاهش تبادل حرارت می‌شوند. در نتیجه برخی شوفاژها گرم و برخی دیگر سرد می‌مانند.

برای رفع این مشکل باید سیستم گرمایش به‌صورت کامل شستشو (اسیدشویی) شود. استفاده از محلول‌های رسوب‌زدا و نصب سختی‌گیر مغناطیسی یا فیلتر پلی‌فسفات در مسیر ورودی آب می‌تواند از تشکیل مجدد رسوب جلوگیری کند.
در ساختمان‌های قدیمی، تعویض لوله‌های فولادی زنگ‌زده با لوله‌های پنج‌لایه نیز تأثیر چشمگیری در بهبود عملکرد دارد.

۵. تنظیم نبودن شیرهای رفت و برگشت رادیاتور

در برخی موارد، باز یا بسته بودن بیش از حد شیرهای ورودی و خروجی (به‌ویژه در سیستم‌های چندطبقه) موجب نامتعادل شدن فشار آب می‌شود. اگر شیر نزدیک‌ترین رادیاتور کاملاً باز باشد، فشار بیشتری به آن می‌رسد و شوفاژهای انتهایی سرد می‌مانند.

برای تنظیم صحیح، باید شیر همه رادیاتورها را نیمه باز کرد تا جریان آب به‌صورت یکنواخت تقسیم شود. استفاده از شیرهای بالانسینگ (تنظیم فشار) در موتورخانه‌ها نیز برای کنترل دقیق فشار مدار گرمایش بسیار مؤثر است.

۶. وجود مشکل در بویلر یا مبدل حرارتی

در موتورخانه‌ها و پکیج‌ها، بویلر یا مبدل حرارتی وظیفه گرم کردن آب مدار بسته را دارند. در صورتی که مشعل به‌درستی کار نکند، ترموستات دچار خطا شود یا مبدل جرم گرفته باشد، دمای آب به حد مطلوب نمی‌رسد و طبیعی است که شوفاژها نیز به‌خوبی گرم نشوند.

تمیز کردن مبدل‌ها، سرویس مشعل، و بررسی دمای خروجی آب از بویلر، از مراحل ضروری عیب‌یابی هستند. در پکیج‌ها نیز خرابی سنسور NTC یا بورد کنترل می‌تواند باعث کاهش حرارت آب در مدار شوفاژ شود.

نکات تخصصی برای تشخیص محل مشکل

برای آنکه بتوانید بدون باز کردن کل سیستم، مشکل را دقیق‌تر شناسایی کنید، به علائم زیر توجه کنید:

روش‌های رفع مشکل گرم نشدن شوفاژها

رفع این مشکل نیازمند بررسی فنی اما قابل انجام توسط سرویس‌کار متخصص است. در ادامه گام‌به‌گام روش‌های اصلی را مرور می‌کنیم.

۱. هواگیری کامل سیستم گرمایش

اولین گام، هواگیری رادیاتورها از بالا به پایین است. شیر هواگیر را به آرامی باز کنید تا هوای محبوس خارج شود. این کار را برای تمام رادیاتورها انجام دهید تا آب در کل مدار به‌صورت یکنواخت جریان یابد. در موتورخانه‌ها نیز باید از هواگیر خودکار روی کلکتور استفاده شود.

۲. بررسی فشار و شارژ مجدد مدار بسته

در صورتی که عقربه فشار روی عدد کمتر از ۱ باشد، باید از شیر پرکن پکیج یا منبع تغذیه موتورخانه برای افزایش فشار استفاده کرد. پس از شارژ سیستم، شیر پرکن را ببندید و مجدداً وضعیت گرمایش را آزمایش کنید. فشار بالا نیز خطرناک است، پس آن را روی عدد ۱.۲ تا ۱.۵ ثابت نگه دارید.

۳. تنظیم جریان آب بین رادیاتورها

برای توزیع عادلانه گرما، شیرهای رادیاتورهای نزدیک‌تر را کمی ببندید تا آب به سمت رادیاتورهای دورتر نیز جریان پیدا کند. این روش در ساختمان‌های چندطبقه بسیار مؤثر است و به آن بالانس کردن سیستم گرمایش گفته می‌شود.

۴. رسوب‌زدایی و شستشوی مدار گرمایش

اگر مدت زیادی از سرویس موتورخانه یا پکیج گذشته، حتماً مدار آب گرم را با مواد رسوب‌زدا تمیز کنید. در این فرآیند آب داخل مدار تخلیه، محلول شیمیایی تزریق و سپس با آب تمیز شستشو داده می‌شود. این کار علاوه بر رفع گرفتگی، باعث افزایش راندمان حرارتی نیز می‌شود.

۵. سرویس پمپ سیرکولاسیون

در صورت شنیدن صدای غیرعادی یا عملکرد ضعیف پمپ، لازم است آن را باز و بررسی کنید. در برخی موارد، تنها تمیز کردن پروانه یا تعویض بلبرینگ کافی است، اما اگر پمپ نیم‌سوز شده باشد، باید تعویض گردد.
پیشنهاد می‌شود در موتورخانه‌ها از پمپ دو سرعته با کنترل اتوماتیک فشار استفاده شود تا همیشه جریان یکنواختی در مدار برقرار بماند.

اشتباهات رایج کاربران در زمان مواجهه با شوفاژ سرد

بسیاری از کاربران هنگام سرد بودن شوفاژها، اقداماتی انجام می‌دهند که گاهی مشکل را بدتر می‌کند. در این بخش چند خطای متداول را مرور می‌کنیم:

• باز گذاشتن کامل تمام شیرها بدون بالانس فشار
• هواگیری بیش از حد که منجر به کاهش فشار سیستم می‌شود
• افزودن آب بدون تخلیه هوای قبلی
• استفاده از ضدیخ یا مواد افزودنی غیراستاندارد
• بی‌توجهی به سرویس فصلی پکیج یا موتورخانه

برای پیشگیری از مشکلات جدی‌تر، توصیه می‌شود سرویس کامل سیستم را حداقل سالی یک‌بار پیش از شروع فصل سرما انجام دهید.

اهمیت سرویس منظم برای جلوگیری از تکرار مشکل

نگهداری پیشگیرانه، بهترین راه برای جلوگیری از تکرار مشکل گرم نشدن شوفاژهاست. با انجام سرویس‌های دوره‌ای شامل بررسی فشار، تست پمپ، هواگیری و رسوب‌زدایی، می‌توان عمر سیستم گرمایشی را تا دو برابر افزایش داد.

📞 تماس با ما

برای مشاوره رایگان در خصوص خرید پکیج مناسب بر اساس متراژ، همین حالا با ما تماس بگیرید:

• ☎️ تلفن تماس: 09122448413

• 📱 تلفن پشتیبانی : 02188321700

• 📍 آدرس فروشگاه/دفتر:تهران خیابان طالقانی پاساژ ایران بک طبقه اول ایران شوفاژ

جمع‌بندی

مشکل گرم نشدن برخی از شوفاژها معمولاً به دلیل وجود هوا، رسوب، فشار پایین آب، خرابی پمپ یا تنظیم نادرست شیرها ایجاد می‌شود. با بررسی مرحله‌به‌مرحله می‌توان علت دقیق را شناسایی و رفع کرد.
نگهداری اصولی و سرویس‌های منظم بهترین روش برای جلوگیری از بروز مجدد این مشکل است.
در نهایت، اگر با وجود اقدامات گفته‌شده شوفاژها همچنان سرد هستند، مراجعه به تکنسین متخصص تأسیسات و موتورخانه ضروری است.

سؤالات متداول (FAQ)

۱. چرا فقط یکی از شوفاژها گرم نمی‌شود؟
احتمال وجود هوا در همان رادیاتور بیشتر است. ابتدا هواگیری کنید، در غیر این صورت مسیر آن ممکن است رسوب گرفته باشد.

۲. آیا فشار پایین پکیج باعث سرد بودن شوفاژ می‌شود؟
بله، فشار کمتر از ۱ بار مانع گردش مناسب آب در مدار می‌شود. باید فشار را تا حدود ۱.۲ بار تنظیم کنید.

۳. اگر شوفاژ بالایی گرم و پایینی سرد باشد، مشکل از چیست؟
این حالت معمولاً ناشی از هوا در قسمت بالایی رادیاتور است. با باز کردن شیر هواگیر، مشکل برطرف می‌شود.

۴. چگونه بفهمم پمپ سیرکولاسیون خراب است؟
اگر شوفاژهای نزدیک پکیج گرم و دورها سرد هستند یا پمپ صدای غیرعادی دارد، احتمال خرابی پمپ وجود دارد.

۵. هر چند وقت یک‌بار باید سیستم گرمایش سرویس شود؟
سرویس کامل پکیج یا موتورخانه باید سالی دوبار (قبل و بعد از فصل سرما) انجام شود تا از رسوب، نشتی و کاهش بازده جلوگیری گردد.